Albertus de Saxonia
Albert von Rickmersdorf, Albert von Sachsen, Albertus de Halberstade, Albertus de Helmstede, Albertus de Ricmestorp, Albertus de Riggensdorf, Albertus Novus, Albertus Parvus, Albertutius

ca. 1320

Geboren als Sohn des Bauern Bernhard Rike in Rickmersdorf; die Mutter hieß vielleicht Berta [cf. Berger (2010), XII].

Zum Geburtsjahr

Das genaue Geburtsjahr ist unbekannt.Das angegebene Jahr nennt Patar "possible" [Patar (2008), 10*; 11* "paraît acceptable"].Berger (2010), XI: "wahrscheinlich um 1320, spätestens aber um 1330".

Zum Geburtsort

Rickmersdorf (heute Rickensdorf, Gemeinde Bahrdorf, Samtgemeinde Velpke) liegt in der Nähe von Helmstedt (Niedersachsen, Deutschland); der Ort gehörte damals zum Bistum Halberstadt, dessen Bischof A. später wurde.

Zum Namen

Der deutsche Name lautete wahrscheinlich Albrecht Rike [cf. Berger (2010), XI].

Ordenszugehörigkeit

Ehedem von verschiedenen Orden für sich reklamiert, aber eine Ordenszugehörigkeit ist ganz unwahrscheinlich [cf. Heidingsfelder (1912)].

ca. 1345

Ordination zum Priester - wenn man unterstellt, dass auch in diesem Fall das damals übliche Alter von 25 Jahren vorauszusetzen ist.

seit Ende 1349

Student in Paris; als Deutscher wird er Mitglied der englischen Nation.

  • Nach Patar (2008), 11* vielleicht zuvor Studium in Erfurt oder an der neugegründeten Universität Prag.
  • Nach Berger (2010), XII zuvor Studium in Magdeburg und vielleicht auch Erfurt, aber sicher nicht an der Universität Prag.

7. März 1351

Determinatio unter Albertus de Bohemia in Paris, bei dem es sich wahrscheinlich um den bedeutenden Adalbert Rankonis de Ericinio handelt [cf. Berger (2010), XIII].

Inspiriert von Iohannes Buridanus und Nicolaus Oresmius, wenn auch nicht im formellen Sinne deren Schüler, da er er einer anderen Nation zugehörte.

24. Mai 1351

Antrittsvorlesung ("inceptio").

Juli 1351

Magister artium in Paris.

19. Nov. 1351

Procurator der englischen Nation.

1353

A. beginnt mit dem Studium der Theologie, erwirbt aber nie einen akademischen Grad [Berger (2010), XIII].

27. Jan. 1353

Examinator determantium

20. Juli 1353

Als Rektor der Artes-Fakultät bezeugt.

 

 

1357

A. ist Vertreter seiner Nation auf einer Versammlung der Fakultäten.

1358

Streit zwischen der englischen und der picardischen Nation: A. vertritt die englische Nation, Buridan die picardische. Es findet eine urkundlich Belegte persönliche Begegnung zwischen den beiden statt.

1361

Receptor der englischen Nation.

A. erhält die Universitätspfarre der hll. Kosmas und Damian.

1362

Letzte Nachricht von A. in den Pariser Urkunden.

27. Nov. 1362

Verleihung des Canonicats Präbende in Mainz durch Urban V.

1363

Er verläßt Paris.

Nach Berger (2010), XIII hat A. Paris jedoch bereits 1362 verlassen.

12. Sept. 1364

Papst Urban V. berichtet in einem Brief an Rudolf IV., Fürst von Österreich, daß A. bei ihm ist und ihn um die Erlaubnis für die Gründung einer Universität in Wien bittet. Dieser Bitte wird im Jahr 1365 stattgegeben.

1366

Erster Rektor der Universität Wien; er hatte zuvor die Statuten der Universität ausgearbeitet.

Nach dem Tod Rudolfs IV. schafft es jedoch nur die Artistenfakultät sich ein gewisses Prestige zu erhalten.

21. Okt. 1366

A. wird von Papst Urban V. zum Bischof von Halberstadt, seiner Heimatdiözese, ernannt.

1. Jan. 1367

A. hält sich in Würzburg auf, wo es auch zu einem Treffen mit Kaiser Karl IV. kommt.

2. Feb. 1367

Inthronisation in Halberstadt.

A. regiert als Bischof bis zu seinem Tod. Diese Zeit ist von zahlreichen Konflikten gekennzeichnet. Dennoch gelingt es A. seine Diözese sowohl in territorialer als auch in religiöser Hinsicht neu zu ordnen.

8. Juli 1390

Gestorben. Bestattung im Halberstädter Dom.

"Albert simply was not a pupil of Buridan´s at Paris, nor a pupil of Nicholas Oresme´s" [Fitzgerald (2002), 3]; vielmehr ein offener Kritiker Ockhams und Buridans [4].

nicht datiert

original--Commentarius super Physiognomiam
Synonym: Commentarius super Physiognomia;

nicht datiert

original++Dicta super libro De pomo et morte ipsius Aristotilis
Synonym: Commentarium in De pomo, Commentarius super De pomo;
Manuskript: Erfurt-Gotha, Univ.- u. Forschungsbibl., Dep. Erf., CA 4° 319;
Incipit: Sequitur textus. Cum Humo creaturarum etc. Iste liber principali sua divisone dividitur in 40r capitula…;

nicht datiert

original--Expositio super Analytica priora
Synonym: Expositio textus libri Priorum;

nicht datiert

original+Expositio super Oeconomicam
Synonym: Dicta super Yconomicam Aristotelis, Expositio libri Oeconomicorum, Yconomica;

nicht datiert

original+Quaestiones super Analytica posteriora
Synonym: Quaestiones in Aristotelis libros Posteriorum;

nicht datiert

original--Quaestiones super Analytica priora

nicht datiert

original++Quaestiones super Artem veterem

nicht datiert

original--Quaestiones super De anima
Synonym: Quaestiones de anima;

nicht datiert

original+Quaestiones super De generatione
Synonym: Quaestiones in Aristotelis libros De generatione et corruptione;

nicht datiert

original--Quaestiones super Parva naturalia

nicht datiert

original--Quaestiones super Topica

nicht datiert

original--Quaestiones super Tractatum de sphaera
Synonym: Quaestiones super Sphaeram Iohannis de Sacrobosco;

nicht datiert

original--Tractatus de locis dialecticis

nicht datiert

original++Tractatus de quadratura circuli

nicht datiert

original++Tractatus proportionum
Synonym: De proportionibus;

nicht datiert

zweifelhaft--Expositio super De caelo

nicht datiert

zweifelhaft++Expositio super Physicam
Synonym: Expositio in Aristotelis octo libros Physicorum, Expositio in Aristotelis Physicam, Expositio super textus libri Physicorum;

nicht datiert

zweifelhaft++Quaestiones De sensu et sensato
Synonym: Quaestiones de sensu;

nicht datiert

zweifelhaft--Tractatus propositionum
Synonym: De modo et arte disputandi;

nicht datiert

nicht original--Quaestiones in libros De caelo et mundo
Manuskript: Bamberg, Staatsbibl., 2 (H.J.V.2);

nicht datiert

nicht original+Tractatus de modi significandi

ca. 1347

original--De philosophia pauperum
Synonym: Philosophia pauperum;

1350

original--Expositio super Ethicam ad Nicomachum
Synonym: Expositio libri Ethicorum, Super decem libros Ethicorum Aristotelis;

1351/1356

original++Perutilis logica
Synonym: De obligationibus, Insolubilia, Logica, Logica Alberti, Obligationes, Tractatus obligationum;

1351/1356

original++Quaestiones super logicam
Synonym: Quaestiones circa logicam, Quaestiones in logicam;

1351/1360

original+Sophismata

nach 1351

original--Quaestiones super Meteora
Synonym: Quaestiones libri Meteororum;

1352

original++Quaestiones super Physicam
Synonym: In VIII libros Physicorum, Quaestiones in Aristotelis libros Physicorum, Quaestiones in Aristotelis octo libros Physicorum, Quaestiones in Aristotelis Physicam;

ca. 1353

original++Quaestiones super De caelo
Synonym: Quaestiones in Aristotelis De caelo, Quaestiones in Aristotelis De caelo et mundo;

1355

original+Quaestiones super librum Posteriorum
Synonym: Commentaria in Aristotelis Analytica posteriora, Expositio super Analytica posteriora, Quaestiones Commentaria in Analytica posteriora;
Incipit: Circa librum Posteriorum queritur primo utrum scientie demonstrative;

1355/56 - 1358

original--Sententia libri Ethicorum
Manuskript: Vatikanstadt, Bibl. Apost. Vat., Vat. lat. 6384, Venedig, Bibl. Marc. 1984 (Z. lat. 262);
Incipit: Omnis ars et omnis doctrina. Iste est liber Ethicorum Aristotelis in quo determinat de his que pertinent ad regimen unius;
  • Berger, Harald: Albert von Sachsen, Logik, Hamburg (Meiner) 2010 [Philosophische Bibliothek Band 611].
  • Heidingsfelder, G.: Albert von Sachsen, Sein Lebensgang und sein Kommentar zur Nikomachischen Ethik des Aristoteles, Münster 1921 [BGPHMA XXII/3-4].
  • Lohr, Charles: Medieval Latin Aristotle Commentaries, in: Traditio 23 (1967), 313-413.
  • Patar, Benoît: Alberti de Saxonia Quaestiones in Aristotelis De caelo. Édition critique, Louvain – Paris – Dudley, MA (Peeters) 2008 [Philosophes médiévaux, 51].
  • Weijers, Olga: Le travail intellectuel à la faculté des arts de Paris. Textes et maîtres (ca. 1200-1500), I, Turnhout (Brepols) 1994 [Studia Artistarum, 1].
  • Fitzgerald, M. J.: Albert of Saxony's Twenty-five Disputed Questions on Logic, Leiden (Brill) 2002 [STGMA, 79].
← zurück Druckansicht